Lò củi nung gốm, rồi sẽ thành ký ức?

Gốm nung lò củi có một sức hấp dẫn đặc biệt, nói một cách dễ hình dung như là chiếc bánh pizza nướng với bếp củi vẫn thơm ngon hơn nướng bằng các bếp hiện đại. Bánh nướng lò củi có lẫn mùi thơm của khói, và người làm bánh đã chăm chút kỹ lưỡng trong suốt quá trình nướng để chiếc bánh được thơm ngon, nếu lửa có chút táo bạo thì bánh cũng chỉ xem xém. Một chiếc bánh ngon có thêm nhiều tình cảm hơn của người làm ra nó.

Gốm nung lò củi, hẳn không thể nào còn lẫn mùi thơm của khói? Khi gốm thành hình, nước men và màu xương đất lúc này sẽ thay những người vừa thức thâu đêm để canh giữ ngọn lửa, ban tặng cho gốm sự khác biệt mà chỉ khi ra đời từ lò củi, gốm mới nền nã và có hồn đến vậy. Màu thời gian là chất màu mà lò củi tạo nên cho gốm, gốm được trầm mặc, như vốn có, như gốm vẫn nên vậy.

Canh lửa cho lò gốm nung củi, đó thật sự là công việc đòi hỏi kinh nghiệm dày dặn, tính kiên nhẫn và sự cẩn trọng của người thợ gốm. Lò bầu củi để nung gốm được xây bằng gạch chịu lửa, có nhiều bầu nối tiếp nhau từ thấp lên cao, lớp gạch trần của lò vẫn phải thay mới định kỳ vì sẽ hư hại theo thời gian do tác động của nhiệt độ lò. Lò bầu thật sự là một gia tài kếch xù của những xưởng làm gốm.

Với chính sách di dời lò gốm nung củi do đô thị hóa và quy hoạch vùng làm gốm, nhiều chủ lò gốm đành phải ngậm ngùi tháo bỏ những chiếc lò bầu, thay thế bằng lò nung gas, nhỏ gọn hơn và tiện dụng.